Hoewel Vietnam geen significante directe druk heeft uitgeoefend door middel van strenge tarieven, frequente onderzoeken naar handelssancties of ander direct handelsbeleid, hebben de snelle expansie van de textiel- en kledingindustrie en de nauwkeurige marktpositionering het land tot een belangrijke concurrent van China gemaakt op de wereldwijde textielmarkt, met name de Amerikaanse markt. De indirecte impact van de industriële ontwikkelingsdynamiek op de Chinese textielexport wordt steeds groter.
Vanuit het perspectief van industriële ontwikkelingspaden is de opkomst van de Vietnamese textiel- en kledingindustrie geen toeval, maar een "clustergebaseerde doorbraak" die wordt ondersteund door meerdere voordelen. Enerzijds kan Vietnam bogen op een arbeidskostenvoordeel: het gemiddelde salaris in de productie bedraagt slechts 1/3 tot 1/2 van dat in China, en het arbeidsaanbod is voldoende, waardoor een groot aantal internationale textielmerken en contractfabrikanten worden aangetrokken om hun productiecapaciteit in te zetten. Zo hebben wereldwijd gerenommeerde kledingmerken zoals Uniqlo en ZARA meer dan 30% van hun OEM-orders voor kleding overgedragen aan Vietnamese fabrieken, waardoor de Vietnamese kledingproductiecapaciteit in 2024 met 12% op jaarbasis is toegenomen, met een jaarlijkse productie van 12 miljard stuks. Anderzijds heeft Vietnam markttoegangsvoordelen opgebouwd door actief vrijhandelsovereenkomsten (FTA's) te ondertekenen: de vrijhandelsovereenkomst tussen Vietnam en de EU (EVFTA) is al jaren van kracht, waardoor Vietnamese textiel- en kledingproducten belastingvrij kunnen worden geëxporteerd naar de EU; De bilaterale handelsovereenkomst die met de VS is bereikt, biedt ook meer preferentiële tariefvoorwaarden voor haar producten om de Amerikaanse markt te betreden. Daarentegen hebben sommige Chinese textielproducten nog steeds te maken met bepaalde tarieven of technische barrières bij export naar de EU en de VS. Daarnaast heeft de Vietnamese overheid de verbetering van de volledige lay-out van de industriële keten (inclusief spinnen, weven, verven en kledingproductie) versneld door textielindustrieparken op te zetten en belastingvoordelen te bieden (zo kunnen nieuw opgerichte textielbedrijven genieten van een vrijstelling van vennootschapsbelasting van 4 jaar en een verlaging van 50% voor de daaropvolgende 9 jaar). Tegen 2024 was het lokale ondersteuningspercentage van de Vietnamese textielindustriële keten gestegen van 45% in 2019 tot 68%, waardoor de afhankelijkheid van geïmporteerde stoffen en accessoires aanzienlijk werd verminderd, de productiecycli werden verkort en de orderresponssnelheid werd verbeterd.
Dit industriële voordeel heeft zich direct vertaald in een snelle toename van het internationale marktaandeel. Vooral tegen de achtergrond van aanhoudende onzekerheden in de textielhandel tussen China en de VS is het marktsubstitutie-effect van Vietnam op China steeds prominenter geworden. Gegevens over de Amerikaanse kledingimport van januari tot mei 2025 laten zien dat China's aandeel in de Amerikaanse kledingimport daalde tot 17,2%, terwijl Vietnam China voor het eerst overtrof met een aandeel van 17,5%. Achter deze gegevens schuilt de eb en vloed van de concurrentie tussen de twee landen in gesegmenteerde categorieën. Vietnam heeft met name een opmerkelijke concurrentiekracht getoond in arbeidsintensieve sectoren zoals katoenen kleding en gebreide kleding: op de Amerikaanse markt is de eenheidsprijs van door Vietnam geëxporteerde katoenen T-shirts 8%-12% lager dan die van vergelijkbare Chinese producten, en is de gemiddelde levertijd met 5-7 dagen verkort. Dit heeft Amerikaanse retailers zoals Walmart en Target ertoe aangezet om meer bestellingen voor basiskleding naar Vietnam te verplaatsen. Ook op het gebied van functionele kleding versnelt Vietnam zijn inhaalslag. Door de introductie van geavanceerde productielijnen uit China en Zuid-Korea oversteeg het exportvolume van sportkleding in 2024 de 8 miljard Amerikaanse dollar, een stijging van 18% op jaarbasis. Hierdoor werd een verdere omleiding ingezet voor bestellingen van sportkleding in het midden- en lage segment die oorspronkelijk naar China gingen.
Voor Chinese textielexporteurs en -exporteurs uit het buitenland komt de concurrentiedruk vanuit Vietnam niet alleen tot uiting in een kleiner marktaandeel, maar dwingt het Chinese bedrijven ook tot een snellere transformatie. Enerzijds worden sommige Chinese textielbedrijven die afhankelijk zijn van de Amerikaanse midden- en laagsegmentmarkt geconfronteerd met het dilemma van orderverlies en een verkrapping van de winstmarges. Vooral kleine en middelgrote ondernemingen missen merkvoordelen en onderhandelingsmacht, waardoor ze zich in een passieve positie bevinden in de prijsconcurrentie met Vietnamese bedrijven. Ze moeten hun activiteiten voortzetten door winstmarges te verlagen of hun klantenstructuur aan te passen. Anderzijds heeft deze concurrentie ook geleid tot de modernisering van de Chinese textielindustrie richting een hoogwaardige en gedifferentieerde ontwikkeling: een groeiend aantal Chinese bedrijven is begonnen met het verhogen van R&D-investeringen in groene stoffen (zoals gerecycled polyester en biologisch katoen) en functionele materialen (zoals antibacteriële stoffen en stoffen met intelligente temperatuurregeling). In 2024 steeg het exportvolume van Chinese gerecyclede textielproducten met 23% op jaarbasis, wat de algehele groei van de textielexport overtrof. Tegelijkertijd versterken Chinese ondernemingen ook hun merkbekendheid en verbeteren ze de herkenning van hun eigen merken op de Europese en Amerikaanse midden- en hoge markt door deel te nemen aan internationale tentoonstellingen en samen te werken met buitenlandse ontwerpers. Zo kunnen ze de "OEM-afhankelijkheid" wegnemen en de afhankelijkheid van een interne markt en lageprijsconcurrentie verminderen.
Op de lange termijn is de opkomst van de Vietnamese textielindustrie een belangrijke variabele geworden in de hervorming van het wereldwijde textielmarktpatroon. De concurrentie met China is geen "nulsomspel", maar een drijvende kracht voor beide partijen om een gedifferentieerde ontwikkeling te bereiken in verschillende schakels van de industriële keten. Als Chinese textielbedrijven de kans van industriële upgrading kunnen grijpen en nieuwe concurrentiebarrières kunnen opwerpen op gebieden zoals technologische R&D, merkpositionering en groene productie, wordt nog steeds verwacht dat ze hun voordelen op de high-end textielmarkt zullen consolideren. Op de korte termijn zal de concurrentiedruk van Vietnam op de midden- tot lage markt echter aanhouden. De Chinese buitenlandse textielexport moet de marktstructuur verder optimaliseren, opkomende markten langs de "Belt and Road" uitbreiden en de synergie-efficiëntie van de industriële keten verbeteren om het hoofd te bieden aan nieuwe uitdagingen in de wereldwijde marktconcurrentie.
Plaatsingstijd: 15-08-2025