Ngành dệt may Ấn Độ đang trải qua “hiệu ứng cánh bướm” do chuỗi cung ứng bông gây ra. Là một quốc gia xuất khẩu vải cotton lớn trên thế giới, kim ngạch xuất khẩu vải cotton của Ấn Độ giảm 8% so với cùng kỳ năm trước trong quý 2 năm 2024, một phần do giá bông trong nước tăng vọt do sản lượng giảm. Dữ liệu cho thấy giá bông giao ngay của Ấn Độ đã tăng 22% từ đầu năm 2024 đến quý 2, trực tiếp đẩy chi phí sản xuất vải cotton lên cao và làm suy yếu khả năng cạnh tranh về giá của nước này trên thị trường quốc tế.
Hiệu ứng gợn sóng đằng sau việc giảm sản lượng
Việc sản lượng bông của Ấn Độ giảm không phải là ngẫu nhiên. Trong vụ mùa 2023-2024, các vùng sản xuất chính như Maharashtra và Gujarat đã phải hứng chịu hạn hán bất thường, khiến năng suất bông trên một đơn vị diện tích giảm 15% so với cùng kỳ năm trước. Tổng sản lượng giảm xuống còn 34 triệu kiện (170 kg/kiện), mức thấp nhất trong 5 năm qua. Tình trạng thiếu hụt nguyên liệu thô đã trực tiếp gây ra tình trạng tăng giá, và các nhà sản xuất vải cotton có sức mạnh thương lượng yếu: các nhà máy dệt vừa và nhỏ chiếm 70% ngành dệt may Ấn Độ và đang gặp khó khăn trong việc chốt giá nguyên liệu thô thông qua các hợp đồng dài hạn, buộc phải chấp nhận chuyển giao chi phí một cách thụ động.
Phản ứng trên thị trường quốc tế thậm chí còn rõ ràng hơn. Giữa bối cảnh các đối thủ cạnh tranh như Bangladesh và Việt Nam đang chuyển hướng, đơn hàng xuất khẩu vải cotton của Ấn Độ sang EU và Hoa Kỳ đã giảm lần lượt 11% và 9%. Người mua EU có xu hướng chuyển sang Pakistan, nơi giá bông vẫn ổn định nhờ vụ mùa bội thu, và giá vải cotton tương tự thấp hơn 5%-8% so với Ấn Độ.
Bộ công cụ chính sách để phá vỡ bế tắc
Trước tình thế khó khăn này, phản ứng của chính phủ Ấn Độ cho thấy logic kép “giải cứu khẩn cấp ngắn hạn + chuyển đổi dài hạn”:
- Bãi bỏ thuế nhập khẩu sợi bông: Nếu chính sách này được thực hiện, Ấn Độ sẽ miễn thuế nhập khẩu sợi bông hiện hành 10% và thuế bổ sung 5%. Theo ước tính của Bộ Dệt may Ấn Độ, động thái này có thể giảm 15% chi phí nhập khẩu sợi bông, dự kiến sẽ tăng lượng sợi bông nhập khẩu hàng tháng thêm 50.000 tấn, lấp đầy 20% khoảng trống nguyên liệu thô trong nước và giảm bớt áp lực nguyên liệu thô cho các nhà sản xuất vải cotton.
- Đặt cược vào ngành bông tái chế: Chính phủ dự kiến sẽ hoàn thuế 3% cho xuất khẩu vải bông tái chế thông qua “Chương trình Khuyến khích Xuất khẩu Sợi Tái chế” và hợp tác với các hiệp hội ngành để thiết lập hệ thống chứng nhận chất lượng bông tái chế. Hiện tại, xuất khẩu vải bông tái chế của Ấn Độ chiếm chưa đến 5%, trong khi thị trường hàng dệt may tái chế toàn cầu đang tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 12%. Các chính sách hỗ trợ dự kiến sẽ thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu của ngành này vượt 1 tỷ đô la vào năm 2024.
Sự lo lắng và kỳ vọng của ngành
Các doanh nghiệp dệt may vẫn đang theo dõi tác động của các chính sách. Ông Sanjay Thakur, Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Dệt may Ấn Độ, chỉ ra: “Việc giảm thuế quan có thể giải quyết nhu cầu cấp thiết, nhưng chu kỳ vận chuyển sợi bông nhập khẩu (45-60 ngày đối với hàng nhập khẩu từ Brazil và Hoa Kỳ) không thể thay thế hoàn toàn tính tức thời của chuỗi cung ứng nội địa”. Quan trọng hơn, nhu cầu vải cotton trên thị trường quốc tế đang chuyển từ “ưu tiên giá thấp” sang “bền vững” – EU đã ban hành luật quy định tỷ lệ sợi tái chế trong nguyên liệu dệt may không được thấp hơn 50% vào năm 2030, đây chính là lý do cốt lõi thúc đẩy xuất khẩu bông tái chế của Ấn Độ.
Cuộc khủng hoảng do bông gây ra có thể buộc ngành dệt may Ấn Độ phải đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Khi chính sách đệm ngắn hạn và chuyển đổi đường ray dài hạn tạo nên sự cộng hưởng, liệu xuất khẩu vải bông của Ấn Độ có thể ngừng giảm và phục hồi trong nửa cuối năm 2024 hay không sẽ là một dấu mốc quan trọng để quan sát quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu.
Thời gian đăng: 05-08-2025