Vào ngày 12 tháng 8, Trung Quốc và Hoa Kỳ đã cùng công bố một điều chỉnh chính sách thương mại tạm thời: 24% trong số 34% mức thuế quan áp dụng chung vào tháng 4 năm nay sẽ được hoãn lại trong 90 ngày, trong khi 10% mức thuế bổ sung còn lại sẽ vẫn được duy trì. Việc áp dụng chính sách này đã nhanh chóng tạo ra một “liều thuốc tăng lực” cho ngành xuất khẩu dệt may của Trung Quốc, nhưng cũng ẩn chứa những thách thức từ cạnh tranh dài hạn.
Xét về tác động ngắn hạn, hiệu quả tức thời của việc thực hiện chính sách là rất đáng kể. Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may của Trung Quốc phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ, việc tạm dừng mức thuế 24% làm giảm trực tiếp chi phí xuất khẩu. Lấy ví dụ về một lô vải dệt trị giá 1 triệu đô la, trước đây phải trả thêm 340.000 đô la tiền thuế; sau khi điều chỉnh chính sách, chỉ cần trả 100.000 đô la, tương đương với mức giảm chi phí hơn 70%. Sự thay đổi này đã nhanh chóng được truyền đến thị trường: vào ngày chính sách được công bố, các doanh nghiệp trong các cụm công nghiệp dệt may như Thiệu Hưng ở Chiết Giang và Đông Quan ở Quảng Đông đã nhận được các đơn đặt hàng bổ sung khẩn cấp từ khách hàng Hoa Kỳ. Người phụ trách một doanh nghiệp xuất khẩu có trụ sở tại Chiết Giang chuyên về quần áo cotton tiết lộ rằng họ đã nhận được 3 đơn đặt hàng với tổng số 5.000 áo khoác thu đông chỉ trong chiều ngày 12 tháng 8, trong đó khách hàng nêu rõ rằng "do chi phí thuế quan giảm nên họ hy vọng sẽ khóa được nguồn cung trước". Một doanh nghiệp vải ở Quảng Đông cũng nhận được yêu cầu bổ sung hàng từ các nhà bán lẻ Hoa Kỳ, liên quan đến các loại vải như vải denim và vải dệt kim, với khối lượng đơn hàng tăng vọt 30% so với cùng kỳ những năm trước.
Đằng sau tác động tích cực ngắn hạn này là nhu cầu cấp thiết của thị trường về sự ổn định trong môi trường thương mại. Trong sáu tháng qua, do ảnh hưởng của mức thuế quan cao 34%, xuất khẩu của các doanh nghiệp dệt may Trung Quốc sang Mỹ đã chịu áp lực. Một số khách hàng Mỹ, để tránh chi phí, đã chuyển sang mua hàng từ các quốc gia có mức thuế thấp hơn như Việt Nam và Bangladesh, dẫn đến tốc độ tăng trưởng xuất khẩu dệt may của Trung Quốc sang Mỹ giảm so với tháng trước trong quý II. Việc tạm dừng áp thuế lần này tương đương với việc cung cấp cho các doanh nghiệp một “thời gian đệm” 3 tháng, không chỉ giúp tiêu thụ hàng tồn kho hiện có và ổn định nhịp độ sản xuất mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp cả hai bên đàm phán lại giá cả và ký kết các đơn hàng mới.
Tuy nhiên, tính chất tạm thời của chính sách này cũng đặt nền móng cho sự bất ổn dài hạn. Thời hạn tạm dừng 90 ngày không phải là việc hủy bỏ thuế quan vĩnh viễn, và việc liệu nó có được gia hạn sau khi hết hạn hay không và mức độ điều chỉnh sẽ phụ thuộc vào tiến độ đàm phán tiếp theo giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Hiệu ứng "cửa sổ thời gian" này có thể dẫn đến hành vi thị trường ngắn hạn: Khách hàng Hoa Kỳ có thể có xu hướng đặt hàng ồ ạt trong vòng 90 ngày, trong khi các doanh nghiệp Trung Quốc cần cảnh giác với rủi ro "thấu chi đơn hàng" - nếu thuế quan được áp dụng trở lại sau khi chính sách hết hạn, các đơn hàng tiếp theo có thể giảm mạnh.
Điều đáng chú ý hơn là bối cảnh cạnh tranh của các sản phẩm dệt may Trung Quốc trên thị trường quốc tế đã có những thay đổi sâu sắc. Dữ liệu mới nhất từ tháng 1 đến tháng 5 năm nay cho thấy thị phần của Trung Quốc trên thị trường nhập khẩu quần áo của Hoa Kỳ đã giảm xuống còn 17,2%, đây là lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu thống kê, thị phần này bị Việt Nam vượt qua (17,5%). Nhờ chi phí lao động thấp, lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do với các khu vực như EU và chuỗi ngành công nghiệp dệt may đang phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, Việt Nam đang chuyển hướng các đơn hàng vốn thuộc về Trung Quốc. Ngoài ra, các quốc gia như Bangladesh và Ấn Độ cũng đang đẩy nhanh quá trình bắt kịp thông qua các ưu đãi thuế quan và hỗ trợ chính sách công nghiệp.
Do đó, việc điều chỉnh thuế quan Trung-Mỹ trong ngắn hạn này vừa là “cơ hội vàng” vừa là “lời nhắc nhở chuyển đổi” cho các doanh nghiệp dệt may xuất khẩu của Trung Quốc. Nắm bắt cơ hội từ các đơn hàng ngắn hạn, các doanh nghiệp cần đẩy nhanh việc nâng cấp lên vải cao cấp, xây dựng thương hiệu và sản xuất xanh để ứng phó với áp lực cạnh tranh quốc tế và sự bất ổn của chính sách thương mại trong dài hạn.
Thời gian đăng: 14-08-2025