5 sierpnia 2025 roku Indie i Wielka Brytania oficjalnie podpisały Kompleksową Umowę Gospodarczą i Handlową (zwaną dalej „Umową o Wolnym Handlu między Indiami a Wielką Brytanią”). Ta przełomowa współpraca handlowa nie tylko zmienia dwustronne stosunki gospodarcze i handlowe między oboma krajami, ale także wywiera wpływ na globalny sektor handlu zagranicznego tekstyliami. Postanowienia umowy o „zerowej stawce celnej” dla przemysłu tekstylnego bezpośrednio zmieniają sytuację konkurencyjną na brytyjskim rynku importu tekstyliów, stwarzając w szczególności potencjalne wyzwania dla chińskich przedsiębiorstw eksportowych, które od dawna dominują na tym rynku.
Istota porozumienia: zerowe cła na 1143 kategorie tekstyliów, Indie celują w rosnący rynek Wielkiej Brytanii
Przemysł tekstylny wyróżnia się jako jeden z głównych beneficjentów umowy o wolnym handlu między Indiami a Wielką Brytanią: 1143 kategorie tekstyliów (obejmujące główne segmenty, takie jak przędza bawełniana, tkaniny surowe, odzież gotowa i tekstylia domowe) eksportowane z Indii do Wielkiej Brytanii są w pełni zwolnione z ceł, co stanowi około 85% kategorii na brytyjskiej liście importowanych tekstyliów. Wcześniej indyjskie produkty tekstylne trafiające na rynek brytyjski podlegały cłom w wysokości od 5% do 12%, podczas gdy niektóre produkty głównych konkurentów, takich jak Chiny i Bangladesz, korzystały już z niższych stawek podatkowych w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP) lub umów dwustronnych.
Całkowite zniesienie ceł bezpośrednio zwiększyło konkurencyjność cenową indyjskich produktów tekstylnych na rynku brytyjskim. Według obliczeń Konfederacji Indyjskiego Przemysłu Tekstylnego (CITI), po zniesieniu ceł cena indyjskiej odzieży gotowej na rynku brytyjskim może spaść o 6-8%. Różnica cenowa między indyjskimi a chińskimi produktami tekstylnymi zmniejszy się z poprzednich 3-5% do mniej niż 1%, a niektóre produkty ze średniej i niskiej półki mogą nawet osiągnąć parytet cenowy lub przewyższyć chińskie odpowiedniki.
Pod względem skali rynku, Wielka Brytania jest trzecim co do wielkości importerem tekstyliów w Europie, z roczną wartością importu tekstyliów wynoszącą 26,95 mld USD (dane z 2024 r.). Z tego 62% stanowią odzież, 23% tekstylia domowe, a 15% tkaniny i przędze. Chiny, dzięki kompletnemu łańcuchowi przemysłowemu, stabilnej jakości i przewadze na dużą skalę, przez długi czas zajmowały 28% brytyjskiego rynku importu tekstyliów, co czyni je największym dostawcą tekstyliów w Wielkiej Brytanii. Chociaż Indie są drugim co do wielkości producentem tekstyliów na świecie, ich udział w rynku brytyjskim wynosi zaledwie 6,6%, koncentrując się głównie na produktach pośrednich, takich jak przędza bawełniana i tkaniny surowe, a eksport gotowej odzieży o wysokiej wartości dodanej stanowi mniej niż 30%.
Wejście w życie umowy o wolnym handlu między Wielką Brytanią a Indiami otworzyło „okno wzrostu” dla indyjskiego przemysłu tekstylnego. W oświadczeniu wydanym po wejściu umowy w życie, indyjskie Ministerstwo Tekstyliów jasno określiło swój cel zwiększenia eksportu tekstyliów do Wielkiej Brytanii z 1,78 mld USD w 2024 r. do 5 mld USD w ciągu najbliższych trzech lat, przy jednoczesnym przekroczeniu 18% udziału w rynku. Oznacza to, że Indie planują zmniejszyć swój obecny udział w rynku o około 11,4 punktu procentowego, a Chiny, jako największy dostawca na rynku brytyjskim, staną się głównym celem konkurencji.
Wyzwania dla chińskiego przemysłu tekstylnego: presja na rynki średniej i niskiej klasy, przewaga w łańcuchu dostaw utrzymuje się, ale konieczna jest czujność
Dla chińskich przedsiębiorstw eksportujących tekstylia, wyzwania wynikające z umowy o wolnym handlu między Indiami a Wielką Brytanią koncentrują się głównie na segmencie produktów średniej i niskiej klasy. Obecnie odzież gotowa średniej i niskiej klasy (np. odzież codzienna i podstawowe tekstylia domowe) stanowi około 45% chińskiego eksportu tekstyliów do Wielkiej Brytanii. Produkty te charakteryzują się niskimi barierami technicznymi, silną, jednorodną konkurencją, a cena jest kluczowym czynnikiem konkurencyjności. Indie, z przewagą w zakresie kosztów pracy (średnie miesięczne wynagrodzenie indyjskich pracowników przemysłu tekstylnego wynosi około 1/3 tego, co w Chinach) i zasobów bawełny (Indie są największym producentem bawełny na świecie), w połączeniu z obniżkami ceł, mogą zachęcić brytyjskich sprzedawców detalicznych do przeniesienia części zamówień ze średniej i niskiej półki do Indii.
Z perspektywy poszczególnych przedsiębiorstw, strategie zakupowe dużych brytyjskich sieci detalicznych (takich jak Marks & Spencer, Primark i ASDA) wykazują oznaki korekty. Według źródeł branżowych, Primark podpisał długoterminowe umowy na dostawy z trzema indyjskimi fabrykami odzieży i planuje zwiększyć wskaźnik zakupów odzieży codziennej średniej i niskiej klasy z poprzednich 10% do 30%. Marks & Spencer zapowiedział również zwiększenie wolumenu zakupów indyjskich tekstyliów domowych w sezonie jesienno-zimowym 2025-2026, z początkowym docelowym udziałem na poziomie 15%.
Chiński przemysł tekstylny nie jest jednak bezbronny. Integralność łańcucha przemysłowego i zalety produktów o wysokiej wartości dodanej pozostają kluczem do przeciwstawienia się konkurencji. Z jednej strony Chiny posiadają kompletny łańcuch przemysłowy, od włókien chemicznych, przędzenia, tkania, drukowania i farbowania, po odzież gotową. Szybkość reakcji łańcucha przemysłowego (ze średnim cyklem realizacji zamówienia wynoszącym około 20 dni) jest znacznie szybsza niż w Indiach (około 35-40 dni), co jest kluczowe dla marek fast fashion, które wymagają szybkiej iteracji. Z drugiej strony, przewaga Chin w zakresie akumulacji technologicznej i zdolności produkcyjnych w dziedzinie tekstyliów wysokiej klasy (takich jak tkaniny funkcjonalne, produkty z włókien pochodzących z recyklingu i tekstylia inteligentne) jest trudna do prześcignięcia w krótkim okresie dla Indii. Na przykład chiński eksport tkanin poliestrowych z recyklingu i antybakteryjnych tekstyliów domowych do Wielkiej Brytanii stanowi ponad 40% rynku brytyjskiego, kierując się głównie do klientów marek średniej i wysokiej klasy, a ten segment jest mniej dotknięty cłami.
Ponadto „globalny układ” chińskich przedsiębiorstw tekstylnych zabezpiecza również przed ryzykiem związanym z jednolitym rynkiem. W ostatnich latach wiele chińskich przedsiębiorstw tekstylnych utworzyło bazy produkcyjne w Azji Południowo-Wschodniej i Afryce, aby wejść na rynek europejski, wykorzystując lokalne preferencje taryfowe. Na przykład wietnamska fabryka Shenzhou International może korzystać z zerowych taryf dzięki umowie o wolnym handlu między UE a Wietnamem, a jej eksport odzieży sportowej do Wielkiej Brytanii stanowi 22% brytyjskiego rynku importu odzieży sportowej. Ta część działalności tymczasowo nie jest bezpośrednio dotknięta umową o wolnym handlu między Indiami a Wielką Brytanią.
Rozszerzony wpływ na branżę: przyspieszona regionalizacja globalnego łańcucha dostaw tekstyliów, przedsiębiorstwa muszą skupić się na „zróżnicowanej konkurencji”
Wejście w życie umowy o wolnym handlu między Indiami a Wielką Brytanią jest w istocie mikrokosmosem globalnego trendu „regionalizacji” i rozwoju łańcucha dostaw tekstyliów „w oparciu o porozumienia”. W ostatnich latach zawarto wiele dwustronnych umów o wolnym handlu, takich jak umowa o wolnym handlu między UE a Indonezją, Wielka Brytania a Indie i USA a Wietnamem. Jednym z głównych założeń jest budowanie „łańcuchów dostaw w pobliżu brzegu” lub „łańcuchów dostaw sojuszniczych” poprzez preferencje taryfowe, a ten trend zmienia zasady globalnego handlu tekstyliami.
Przedsiębiorstwa tekstylne na całym świecie muszą skupić swoje strategie reagowania na „różnicowanie”:
Przedsiębiorstwa indyjskie: W perspektywie krótkoterminowej muszą zająć się takimi problemami, jak niewystarczające moce produkcyjne i stabilność łańcucha dostaw (np. wahania cen bawełny, niedobory energii elektrycznej), aby uniknąć opóźnień w dostawach spowodowanych rosnącą liczbą zamówień. W perspektywie długoterminowej muszą zwiększyć udział produktów o wysokiej wartości dodanej i uniezależnić się od rynku średniej i niskiej klasy.
Przedsiębiorstwa chińskie: Z jednej strony mogą umocnić swój udział w rynku dóbr luksusowych poprzez modernizację technologiczną (np. opracowywanie ekologicznych tkanin i włókien funkcjonalnych). Z drugiej strony mogą zacieśnić współpracę z markami brytyjskimi (np. oferując spersonalizowane projekty i usługi szybkiego reagowania w łańcuchu dostaw), aby zwiększyć lojalność klientów. Jednocześnie mogą wykorzystać inicjatywę „Pasa i Szlaku”, aby uniknąć barier celnych poprzez przeładunek w krajach trzecich lub produkcję zagraniczną.
Brytyjscy detaliści: Muszą znaleźć równowagę między kosztami a stabilnością łańcucha dostaw. Chociaż produkty indyjskie mają znaczącą przewagę cenową, są narażone na większe ryzyko w łańcuchu dostaw. Produkty chińskie, choć nieco droższe, oferują większą gwarancję jakości i stabilności dostaw. Oczekuje się, że w przyszłości rynek brytyjski będzie charakteryzował się podwójnym modelem dostaw: „wysokiej klasy z Chin + średniej lub niskiej klasy z Indii”.
Ogólnie rzecz biorąc, wpływ umowy o wolnym handlu między Indiami a Wielką Brytanią na przemysł tekstylny nie jest „destrukcyjny”, lecz raczej sprzyja przekształceniu konkurencji rynkowej z „wojen cenowych” w „wojny wartości”. Chińskie przedsiębiorstwa eksportujące tekstylia muszą zachować czujność, aby nie stracić udziału w rynku średniej i niskiej klasy w perspektywie krótkoterminowej, a w perspektywie długoterminowej budować nowe przewagi konkurencyjne w ramach nowych zasad handlowych poprzez modernizację łańcucha dostaw i globalny układ.
Czas publikacji: 22-08-2025